قالب ستون کشویی
همزمان با تحول و پیشرفت تکنولوژی در صنایع مختلف و نیازهای جدید معماری و صنعت ساختمان، تمایل به استفاده از راهکارهایی که بهراحتی با شرایط کاری مختلف منطبق میشوند، افزایشیافته است. “قالب ستون کشویی” یا قالب ستون با مقطع متغیر یک نمونه از این راهکارهاست. این نوع قالب بتن مجریان و پیمانکاران سازههای بتی را قادر میسازد تا مطابق با ملزومات نوین صنعت ساختوساز، از قالب ستونهایی استفاده کنند که مقاطع آنها بهراحتی قابلتغییر است و از نظر زیبایی و عملکرد نسبت به سایر روشها برتری دارد.
در این سیستم قالببندی، پنلها برای ایجاد مقطع، در فواصل 10 سانتیمتری امکان جابهجاشدن دارند. ابعاد قالب ستون کشویی هنگام طراحی لارج پنلها (که اعضای تشکیلدهنده این قالبها هستند) بهصورت سفارشی و بنا بر نیاز پروژه یا قسمتی از ساختمان و تشخیص مهندسین قابلتغییر است کند. بهاینترتیب میتوان ستونهایی با مقطع مستطیل یا مربع را با استفاده از قابلیت کشویی این قالبها، با گوشههای پخ یا تیز قالببندی کرد.
در اکثر پروژههای بزرگ صنعت ساختوساز، مقطع ستونها یکسان نیست به همین جهت بهکاربردن قالبهای ستون با مقطع متغیر یا قالب ستون کشویی میتواند در بسیاری از موارد، این فرایند سخت و طولانی را تسهیل کند و در نتیجه سرعت اجرای پروژه را چندبرابر کند.
قالب ستون کشویی با نامهای قالب پروانهای، قالب پنلی ستون و قالب لارج پنل ستون نیز شناخته میشود. این روش سیستمی جدید و پیشرفته برای قالببندی ستونهایی است که دارای مقطع مستطیل و مربع هستند. در سازههای مدولار، برای قالببندی ستونهایی که مقاطع متغیر دارند، قالبها باید طی چند مرحله باز و دوباره بسته شوند. درصورتیکه استفاده از قالبهای کشویی علاوه بر افزایش سرعت کار، از نظر زیبایی و کیفیت نیز نتیجه بهتری نسبت به روش معمول به دست میدهد.
اجزای قالب ستون کشویی چیست؟
اجزای اصلی سیستم قالب ستون کشویی شامل تیبولت، ۴ عدد لارج پنل، جکهای شاقول کننده و سکوی بتنریزی است. این موارد و سایر مولفههای این محصول با تعاریف خاص خود مورداستفاده قرار میگیرند:
لارج پنل
در سیستم قالببندی با مقطع متغیر بهکاربردن لارج پنلها باعث میشود تا زمان اجرا کاهش یابد و کیفیت پروژه به سطح بالاتری ارتقا پیدا کند. علاوه بر این با استفاده از قالبهای یکپارچه، سطح سازه بتن، یکدست و بدون هر گونه درز خواهد بود. از دیگر مزیتهای قالب لارج پنل، یکپارچگی و ابعاد بزرگ سطح قالب جهت اجرای ستونهای بتنی است. همچنین در مقایسه با قالبهای مدولار فلزی در این روش اتصالات و متعلقات کمتری استفاده میشود.
سکوی بتنریزی
هنگام بتنریزی، برای ایمنی بیشتر کارگران، بهکارگرفتن سکوی بتنریزی بسیار حائز اهمیت است. استفاده از این سکو سرعت ویبرهزدن و بهطورکلی عملیات بتنریزی را افزایش میدهد.
جکهای شاقول کننده
این جکها ابزاری مناسب برای رگلاژ و شاقولکردن قالب هستند. جکهای شاقول کننده در واقع دوپیچهایی هستند که از دو بازوی کوچک افقی و بزرگ مورب ساخته شدهاند. این دو المان در دو محل، هم عرض قالبها بهوسیله کفشک به زمین متصل شده و در راس سوم به بدنه قالب به صورت مفصلی متصل میشوند. در مرحله قالببندی یکطرفه، شاقول کننده، مقداری از فشار بتن را تحمل میکنند و از تغییر شاقول بودن سیستم جلوگیری میکنند.
تیبولت اتصال
این قطعه از دو جز تشکلیل شده است. مهره بولت خروسکی و تیبولت. مهره بولت همان مهره استاندارد قالبسازی است و تیبولت نیز از دو بولت عمود برهم تشکلیل شده است. این قطعه در عین استحکام و تحمل بارهای سنگین، باز و بست قالبها را بسیار ساده میکند.
پشتبند
روش اجرای قالب ستون کشویی
هدف ابتدایی و اصلی استفاده از قالب ستون کشویی، فراهمآوردن سیستمی منعطف مطابق با نیازهای پروژه است. میتوان گفت روشهای اجرای قالببندی ستون کشویی در پروژههای ساختمانی پیچیده و متنوع هستند. امروزه استفاده از قالبهای فلزی مدولار، یکی از روشهای پرکاربرد جهت اجرای ستونهای بتنی و قالببندی است. این قالبها برای اجرای انواع ستونها با ابعاد گوناگون و با مقطع مربع یا مستطیل مناسباند. اما هنگامی بتنریزی در چندین مرحله انجام میشود و علاوه بر محدودیت زمانی، تعداد ستونهایی که باید اجرا شوند هم زیاد است، باید از راهکار دیگری استفاده کرد.
در چنین مواردی میتوان با بهکارگیری قالب ستون کشویی یا قالب ستون با مقطع متغیر، عملیات قالببندی را با سرعت بیشتر و کیفیت بالاتری به انجام رساند و تنها با چهار پنل موجود، ستونهایی با مقطع مستطیل یا مربع را بهآسانی قالببندی نمود. این نوع قالب ستون برای ابعاد ستون در بازه ۵۰ تا ۱5۰ سانتیمتر و در برخی موارد بزرگتر، قابلاجرا است. قالب ستون با مقطع متغیر در فاصلههای ۱۰ سانتیمتری بهصورت کشویی قابلتغییر هستند و قابلیت اجرای ستونهای بتنی با گوشههای تیز یا پخ را فراهم میآورد.
مزیتها استفاده از قالب ستون کشویی
کاربرد قالببندی ستون با مقطع متغیر در صنعت ساختمان بسیار گسترده است. این نوع قالب نیاز به هزینههای بیشتر و نیروی متخصص دارد، اما در مقابل ویژگیهای متفاوتی را نیز ارائه میدهد:
- قالب ستون کشویی امکان اجرای تنوع بیشتری از طرحها را فراهم میسازد. از این نقطهنظر، میتوان با تغییر مقطع ستونها، نمای یک بخش از ساختمان را بهکلی تغییر داد در واقع این سیستم، مهندسین را قادر میسازد تا با ترکیب مقاطع مختلف، طرحهای متنوع و جذابی را برای ستونها ایجاد کنند که در زیبایی و جذابیت ساختمان تأثیر بسزایی دارد.
- کاهش هزینهها و بار کلی ساختمان یکی دیگر از نتایج مثبت بهکارگیری قالببندی ستون با مقطع متغیر است که به دلیل ویژگیهای منحصربهفرد این سیستم قالببندی امری بدیهی است.
- انعطافپذیری بالای قالبها: در مواجهه با شرایط خاص یا وجود بارهای مختلف، میتوان شکل و مقطع ستونها را به طور دینامیک تغییر داد، بدون اینکه به زیبایی و عملکرد کلی ساختمان صدمهای وارد شود.
- استفاده از این سیستم قالببندی باعث افزایش سرعت اجرا و همچنین کیفیت بهتر سطح بتن میشود. درصورتیکه بدون استفاده از این قالبها، معمولاً لازم است عملیات پرداخت سطح بتن برای پاککردن بتن اضافی از روی سطح و ازبینبردن ناهمواریها انجام شود.
سایر ویژگیهای قالب ستون کشویی عبارتاند از:
- بهجانگذاشتن خط درز قالب روی ستونها
- سرعت نصب و اجرای بالا و حذف بسیاری از میان بولتها و سایر متعلقات
- راندمان بالاتر در مقایسه با سیستم مدولار
- افزایش یکپارچگی سازه
- افزایش مقاومت ساختمان در برابر تنشها و فشارهای احتمالی و ایجاد فضاهای بازتر
- انبارداری آسانتر قالبها با توجه به یکسان بودن ابعاد پنلها
علاوه بر این موارد، همانطور که اشاره شد، سیستم قالب ستون کشویی برای اجرای پخی هم بسیار مناسب است. برای این منظور در قالبها، ورقهای مورب به کار برده میشود. در صورت استفاده از قالب پلای وود هم میتوان با چسباندن نوار در داخل آنها، به میزان پخی موردنظر رسید. بهطورکلی بهمنظور اجتناب از صدمه به لبه ستونها هنگام قالببرداری و یا در مواردی که ستون در دید قرار دارد، ستونها با گوشه پخ اجرا میشوند.
هزینه سیستم قالب ستون کشویی چقدر است؟
یکی از مهمترین فاکتورها در انتخاب سیستم قالببندی و خرید قالب، موضوع قیمت است. قالببندی ستونها با سیستم قالب مدولار نیاز به تجهیزات و اقلام جانبی دارد. از طرفی سرعت اجرای قالب ستون کشویی بالا است و با توجه به اینکه بهطورکلی کیفیت سطح بتن بهدستآمده با قالب ستون کشویی بهتر است میتوان گفت انتخاب در مجموع این نوع قالب نسبت سیستم سنتی مدولار به صرفهتر است. این سیستم قالببندی معمولا در پروژههای انبوهسازی استفاده میشود و بهکارگیری آن موجب میشود تا سرعت اجرای پروژه بیشتر شود. بنابراین، بازگشت سرمایه نیز در زمان کمتری صورت گیرد.