زیرپایی فلزی
تخته زیرپایی ساختمانی یکی از تجهیزات بسیار پرکاربرد در صنعت ساختمان و اجرای داربست است. این تختهها جایگزین خوبی برای انواع زیرپاییها هستند. امروزه بهجای تختههای چوبی بنایی قدیمی، از تخته زیرپایی فلزی ساختمانی جهت حرکت کارگران بر روی داربستها و جابهجایی مصالح استفاده میشود. این نوع تختهها نسبت به تختههای چوبی رایج مزیتهای بسیاری دارند. تخته زیرپایی فلزی ساختمانی با نامهای تخته قالببندی (فلزی)، تخته زیرپایی بنایی، تخته فلزی داربست یا صرفاً تخته بنایی نیز شناخته میشوند. انواع تخته زیر پایی عبارتاند از:
- تخته زیر پایی فلزی
- تخته بنایی چوبی
- تخته زیر پایی ایرانی
- تخته زیر پایی روسی
کاربرد تخته زیر پایی فلزی
این تختهها در مراحل مختلف ساختوساز کاربرد دارند. مراحل مختلف عملیات احداث، جوشکاری، قالببندی بتن، اجرای سنگنما و پیمانکاری، رنگآمیزی ساختمانها، گچکاری و تعمیر سازهها چند مثال برای کاربرد زیرپاییهای فلزی هستند. معمولاً تخته زیرپایی را بر روی داربستهای فلزی قرار میدهند و آن را روی داربست محکم میکنند و سپس این سازهها به طور موقت تا پایان پروژه مورداستفاده قرار میگیرند. به دلیل استحکام بیشتر زیرپاییهای فلزی نسبت انواع دیگر، میتوان بارها آنها را در پروژههای گوناگون استفاده نمود.
چرا بهتر است تخته زیرپایی فلزی را انتخاب کنیم؟
میتوان بهراحتی تختههای زیرپایی فلزی تسکو را بهعنوان جایگزینی برای تختههای چوبی مورداستفاده قرارداد و بر روی داربستهای لولهای یا ثابت استفاده کرد. علاوه بر استحکام و مقاومت فوقالعاده این قطعات نسبت به تختههای چوبی، زیرپاییهای ساختمانی فلزی از لحاظ قیمت نیز نسبت به انواع دیگر بهصرفهتر هستند.
به طور کلی میتوان به چند مورد بهعنوان دلایلی برای انتخاب تخته زیرپایی فلزی اشاره کرد:
- از آنجا که تختههای ساختمانی فلزی با پینهای مخصوص به داربست متصل میشوند، نسبت به تکانهای ناشی از بادهای شدید و طوفان مقاومت بالایی دارند و جابهجا نمیشوند.
- تختههای فلزی یک سطح کاملاً صاف و تراز را برای رفتوآمد و جابهجایی نیروی کار فراهم میکنند درحالی که انواع دیگر تختههای زیرپایی به این دلیل که گاهی رویهم انداخته میشود و سطوح ناهمواری به وجود میآورند، باعث ایجاد لبه میشوند. در نتیجه احتمال گیرکردن پای کارگران به این لبهها و سقوط از ارتفاع بیشتر خواهد بود.
- زیرپاییهای فلزی به دلیل تحمل وزن بسیار بالا و مقاومت در برابر ضربهها و همچنین ایجاد اصطکاک هنگام راهرفتن، در اغلب پروژههای ساختمانی جهت سهولت کار کارگران استفاده میشوند.
- به دلیل بهکارگیری قلابهای مستحکم فلزی، احتمال جابهجاشدن و در رفتن تختههای زیرپایی فلزی وجود ندارد.
- ورق رویه تخته زیرپایی فلزی منافذ بزرگی دارد که بهشکل فرورفتگیها و برجستگیهایی قابلمشاهده است: سوراخهای برجسته هنگام رفتوآمد افراد و جابهجایی مصالح از لغزش جلوگیری میکنند و سوراخهای فرورفته نیز موارد اضافی مثل خاک و سیمان را از سطح زیرپاییها تخلیه میکنند و مایعات مثل آب باران، روغن و غیره را از این سطوح زهکشی میکنند.
- معمولاً تختههای زیرپایی فلزی بهصورتی طراحی میشوند که در برابر صدمات ناشی از آبوهوا مانند برفوباران و یخزدگی مقاوم عمل کنند.
بهطورخلاصه تختههای زیرپایی فلزی ازنقطهنظر مهندسی و از لحاظ اقتصادی نسبت به زیرپاییهای چوبی برتری قابلملاحظهای دارند. مقاومت بالا و استهلاک اندک این قطعات در مقایسه با تختههای چوبی و کاهش خطرات احتمالی، از جمله مهمترین این موارد است. همچنین به دلیل نحوه چیدمان و اتصال متفاوت این نوع تختهها نسبت به زیرپاییهای چوبی، تختههای فلزی از کیفیت بالاتری برخوردار هستند.
قیمت تخته زیرپایی فلزی
قیمت تخته زیرپایی فلزی ساختمانی باتوجهبه اندازهها و موادی که در ساخت آن به کار گرفته شده، مشخص میشود. در تولید زیرپاییهای فلزی استاندارد، از ورقهای مستحکم ساخته شده در کارخانجات معتبر استفاده میشود. به طور کلی زیرپایی های فلزی به دو صورت قیمتگذاری میشود:
از نظر متریال و فرایند ساخت (به ترتیب از ارزانترین به گرانترین):
1. ورق سیاه با پوشش رنگ روغنی
2. ورق گالوانیزه
3. ورق سیاه با پوشش آبکاری به روش گالوانیزه گرم (Hot-dip Galvanized)
از نظر ابعاد:
تخته زیرپایی فلزی با طولهای: 70 سانتیمتر، 1 متر، 1.5 متر، 2 متر ، 2.5 متر و 3 متر
استانداردهای تختههای زیر پایی
استاندارد داخلی
بر اساس دستورالعمل شرکت ملی گاز ایران – ایمنی داربستبندی (Scaffolding): IGS-O-SF-001(0)
سکوی داربست (تخته زیرپایی)
- سکو (یا Platform)های داربست باید به طور کامل تختهگذاری شوند و فاصله بین تختهها و ستونها نباید از 5.2 سانتیمتر بیشتر باشد.
- عرض سکوها و راههای عبور باید حداقل 60 سانتیمتر باشد. در صورتی که فضای کار خیلی باریک و محدود باشد و نتوان از سکوهایی با عرض 60 سانتیمتر استفاده کرد، کارگران می توانند از سکوهای باریکتر تا عرض 46 سانتیمتر استفاده کنند. اما در این شرایط سازه باید با نردههای حفاظتی و سیستم جلوگیری از سقوط فردی (PFAS) مورد حفاظت قرارگیرد.
- لبه جلویی سکوی داربست نباید بیش از 36 سانتیمتر از مقابل ساختمان فاصله داشته باشد. مگر اینکه از گاردریلها یا سیستم جلوگیری از سقوط فردی (PFAS) برای حفاظت کارگران از سقوط بین سکو و ساختمان استفاده شود.
- تخته سکوهای به طول 3 متر یا کمتر، باید دارای سطح بیرونزدگی حداقل 15 سانتیمتر و حداکثر 30 سانتیمتر باشند. سکوهایی که طول بیش از 3 متر دارند، می توانند دارای سطح بیرونزدگی حداکثر 46 سانتیمتر باشند.
- در برخی از داربستها، تختههای سکو برای ایجاد یک سکوی طویل روی هم قرارمیگیرند و در این صورت لبه تختهها باید به اندازه 30 سانتیمتر روی هم قرار بگیرد. در غیر این صورت، باید تختهها به صورت ایمن به هم متصل شوند تا به هیچ عنوان حرکت نکنند.
- هر سکویی که با زاویهای بجز زاویه قائمه روی یک حامل قرار گرفته است، باید در ابتدا نصب شود. سکوهایی که در زوایای قائمه روی حامل یکسان قرار گرفتهاند باید در بالای سکو اولیه قرار بگیرند. برای دفع ناپایداری و بیثباتی داربست، باید از اینکه تختههای سکو کاملا حمایتشده و دارای مقاومت هستند، اطمینان حاصل کرد.
- به منظور رنگکردن سکوهای داربست، نباید از رنگهای حفاظتی یا مقاوم در برابر لغزش استفاده کرد. این رنگها و یا نمونه های کند کننده حریق نقصها و معایب ساختاری را می پوشاند، و شناسایی آنها را مشکل می کند. همچنین سکوهای کار نباید با رنگهای تیره پوشیده شوند زیرا رنگ تیره نیز نقصها و ایرادات چوب و یا فلز را میپوشاند.
- روی برجهای داربست باید در فواصل حداکثر 9 متری، حداقل یک سکوی استراحت در نظرگرفته شود.
استاندارد جهانی
وزن اسمی | وزنی که بهطور یکنواخت بر روی تخته اعمال میشود (کیلوگرم بر مترمربع) |
---|---|
سبک | 11 |
متوسط | 22 |
سنگین | 34 |
یک نفر | 113 (در مرکز تخته قرارمیگیرد) |
دو نفر | 226 (وزنی معادل 113 کیلوگرم به فاصله 45 سانتیمتری از طرف چپ و راست مرکز تخته قرار میگیرد – جمعا 226 کیلوگرم) |
سه نفر | 340 ( وزنی معادل 113 کیلوگرم در مرکز تخته و 113 کیلوگرم به فاصله 45 سانتیمتر در سمت چپ و راست مرکز تخته قرارمیگیرد) |